Mae Undeb Amaethwyr Cymru (FUW) wedi ysgrifennu at Weinidog Economi Cymru, Ken Skates, i gefnogi galwad Cymdeithas Filfeddygol Prydain i weithredu er mwyn sicrhau nad yw’r pandemig Covid-19 yn arwain at ostyngiad yn y gallu milfeddygol yn y dyfodol.

Dywedodd Cadeirydd Pwyllgor Iechyd a Lles Anifeiliaid FUW, Mr Ian Lloyd: “Nid yw’r pandemig presennol yn newid pwysigrwydd sicrhau bod lefelau staffio mewn milfeddygfeydd yn golygu bod gofal brys 24/7 ar gyfer da byw yn cael ei ddarparu er mwyn diogelu iechyd a lles anifeiliaid.  Efallai y bydd hyn yn golygu galw staff nôl o Furlough ac mae'n hanfodol bod y cynllun Furlough yn ddigon hyblyg i ymdopi â'r math hwn o drefniant."

Mae Llywydd Undeb Amaethwyr Cymru (FUW) Glyn Roberts, yn annog ffermwyr i fod yn garedig a’u hunain, gan fod llawer yn teimlo’r straen sy’n cael ei achosi gan y pandemig Coronafirws parhaus.

Mae'r alwad yn cyd-fynd ag Wythnos Ymwybyddiaeth Iechyd Meddwl (dydd Llun 18 - dydd Sul 24 Mai 2020), sy'n canolbwyntio ar garedigrwydd eleni.

Wrth siarad o’i fferm yng Ngogledd Cymru, dywedodd: “Rydym yng nghanol cyfnod anodd iawn i ni i gyd a gwn y bydd llawer yn ymddangos yn ddewr, er bod nhw’n poeni, teimlo’r straen ac yn pryderu am amryw o resymau.

“Rwy’n eich annog i fod yn garedig â chi'ch hunan - os ydych chi'n teimlo bod eich byd yn chwalu, os oes modd, siaradwch am y peth a cheisiwch beidio rhoi gormod o bwysau ar eich hunan. Ynghyd â'r corff, mae’r meddwl yn holl bwysig i ffermwyr. Ond hwn hefyd yw'r anoddaf i'w gynnal. Rhaid i ni wrando ar ein corff hefyd. Bydd yn dweud wrthych pryd y bydd angen i chi arafu a gofalu am eich hunan.

Y peth mwyaf effeithiol y gallwch chi ei wneud i helpu'ch hunan i gadw'r meddwl yn iach, yw siarad. Sôn am eich ymdrechion ac am yr hyn rydych chi'n ei deimlo. Mae dweud wrth rywun beth chi'n mynd drwyddo yn un o'r camau pwysicaf i chi gymryd - byddwch chi'n teimlo’r pwysau’n codi oddi ar eich ysgwyddau.

“Yn yr un modd, os byddwch chi'n sylwi ar aelod o'r teulu neu ffrind yn gweld pethau’n anodd - siaradwch â nhw. Rhowch alwad iddyn nhw, neu rhannwch goffi rhithwir.

“Un peth rydyn ni wedi’i weld ledled y byd, yw bod caredigrwydd yn drech - yn enwedig mewn amseroedd ansicr. Ac ynghanol yr ofn, mae ein cymuned, cefnogaeth a gobaith yn parhau o hyd. Mi ddaw eto haul ar fryn – fel arfer, mae enfys yn dilyn storm. Byddwch yn garedig â chi'ch hunan ac eraill a chofiwch - mae'n iawn i beidio bod yn iawn.”

Mae Undeb Amaethwyr Cymru (FUW) wedi ysgrifennu at Gomisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol, Sophie Howe, yn amlinellu’r angen brys i ddiogelu'r cyflenwad o fwyd domestig a chynhyrchwyr cynradd trwy sicrhau bod y broses gaffael yn cyd-fynd yn iawn â Deddf Lles Cenedlaethau’r Dyfodol.

Yn ei lythyr, pwysleisiodd Llywydd FUW Glyn Roberts ei bod hi’n hanfodol nad yw'r broses caffael bwyd yn gosod pris uwchlaw'r holl ffactorau a gweithrediadau eraill mewn ffordd sy'n amddiffyn diogelu'r cyflenwad o fwyd domestig, yn amddiffyn y gadwyn gyflenwi bwyd ac yn sicrhau hyfywedd tymor hir ein cynhyrchwyr bwyd a'u busnesau.

Mae ffermwyr llaeth yng Nghymru wedi siarad am eu pryder dwfn ynglŷn â’r ffaith y bydd rheoliadau ansawdd dŵr a gyhoeddir ar ffurf ddrafft gan Weinidog yr Amgylchedd, Ynni a Materion Gwledig, Lesley Griffiths, yn gwthio ffermydd llaeth ‘dros y dibyn’.

Wrth drafod y ddeddfwriaeth ddrafft mewn cyfarfod brys o bwyllgor Llaeth Undeb Amaethwyr Cymru (FUW), roedd y cynrychiolwyr yn glir na fyddai cyfran fawr o'r diwydiant, sydd eisoes yn dioddef effeithiau difrifol oherwydd sgil-effaith Coronafirws, yn medru goroesi pe bai'r rheoliadau hyn yn cael eu cyflwyno.

Mae Undeb Amaethwyr Cymru (FUW) wedi croesawu mesurau a gyflwynwyd i gynorthwyo’r diwydiant llaeth, sydd wedi cael eu heffeithio’n ddifrifol yn sgil cau’r sector gwasanaethau bwyd ac aildrefniad y gadwyn gyflenwi a phrisiau’r farchnad yn ofalus.

Y gobaith yw y bydd llacio deddfau cystadlu dros dro, sy'n berthnasol ledled y DU gyfan, yn galluogi mwy o gydweithredu fel y gall y sector llaeth, gan gynnwys ffermwyr llaeth a phroseswyr, weithio'n agosach i ddatrys y materion sy’n eu hwynebu.

‘Byddwch yn anturus ac yn ddewr - rhowch gynnig ar doriad newydd o Gig Oen a Chig Eidion Cymru PGI’ – dyna neges Llywydd Undeb Amaethwyr Cymru (FUW) Glyn Roberts wrth i’r argyfwng Coronofirws presennol greu helbul ymhlith y diwydiant.

Gyda newidiadau cynyddol ym mhatrwm prynu cwsmeriaid a’r sector cig eidion a chig oen Cymru yn dioddef yn sgil cau bwytai a chaffis oherwydd sefyllfa’r Coronavirus, anogir siopwyr i ddod â'r profiad o fwyta allan i’r cartref.