O ystyried nifer yr achosion o Covid-19 yn fyd-eang, mae'n bwysig bod pob busnes fferm yn barod am y posibilrwydd y bydd aelodau o'r teulu neu weithwyr y fferm yn dal y firws. Os fydd y gwaethaf yn digwydd, bydd y ffaith bod yna fesurau priodol ar waith yn help i leihau'r effaith ar eich busnes fferm. Mae sawl cynllun ar gael a allai fod o help i ddod o hyd i wirfoddolwyr i ymgymryd â gwaith y fferm os fydd rhywun o'r fferm yn mynd yn sâl ac mae'r rhain yn cael eu rhestru ar ddiwedd y ddogfen.

Bydd cytuno ar gynllun gweithredu cyn i rywun fynd yn sâl yn helpu i leddfu straen ac yn helpu'r busnes fferm i weithredu'n fwy effeithlon nes bod pethau'n dychwelyd i normal. Dylai'r cynllun gynnwys pwy fydd yn cymryd awenau’r busnes fferm a pha waith sydd angen blaenoriaeth.

Mae'r FUW yn darparu rhestr wirio er mwyn paratoi ar gyfer Covid-19 a thempled cynllun paratoi fferm i helpu i darfu cyn lleied â phosib ar fusnesau pe bai angen gwirfoddolwyr neu'r rhai sy'n llai cyfarwydd ag arfer cyfredol y fferm i weithio ar y fferm.

Rhestr Wirio Covid-19 FUW

1 Blaenoriaethu

Cyn i Covid-19 gael effaith ar y fferm, rhowch flaenoriaeth i’r gwaith sydd angen ei wneud. Rhestrwch yr hanfodion sydd angen eu gwneud yn nhrefn blaenoriaeth a, lle bo hynny'n briodol, diweddarwch y rhestr yn fisol i gynnwys newidiadau tymhorol mewn arferion y fferm. Gadewch waith sydd ddim yn hanfodol nes bod busnes y fferm nôl i normal. Efallai y bydd angen i chi feddwl faint o ddyddiau y bydd angen gwirfoddolwr neu gynorthwyydd i weithio ar y fferm a bydd hyn yn cynnwys ymgymryd â thasgau ailadroddus fel bwydo anifeiliaid.

2 Siaradwch

Trafodwch eich cynllun gydag eraill o fewn busnes y fferm. Gwnewch restr o gysylltiadau allweddol y bydd angen eu hysbysu os bydd yna achos o Covid-19. Dylai'r rhain gynnwys milfeddyg y fferm, contractwyr, cyflenwyr, cwmnïau nwy/trydan/olew, cyfrifydd y fferm, cneifwyr, ffrindiau a theulu. Gall eich swyddfa sir FUW hefyd ddarparu help a chymorth yn ystod yr amser hwn.

3. Helpwch y Cynorthwy-wyr

Mae'n bwysig bod cyfleusterau golchi dwylo a chitiau diheintio ar gael i wirfoddolwyr sy'n gweithio ar eich fferm. Meddyliwch am y gwaith bydd angen ei wneud, a dywedwch lle mae offer pwysig ar gyfer y gwaith megis cyfleusterau golchi dwylo, allweddi, tapiau, meddyginiaethau, diheintyddion, cemegau ac unrhyw eitemau eraill fydd cynorthwy-ydd fferm angen. Sicrhewch fod yr holl ddogfennau a gwybodaeth bwysig am y fferm ar gael yn hawdd. Dylai hyn gynnwys y rhestr o waith pwysig, eich cysylltiadau fferm, llyfr meddygaeth y fferm, cynllun iechyd y fuches neu'r ddiadell, rhestr o’r tir lle mae’r da byw ac ati.

Cynllun Paratoi Fferm Covid-19 FUW

Nodwch, cyn y gall gwirfoddolwr ymweld â'ch fferm, rhaid bod gennych Yswiriant Atebolrwydd Cyflogwr ac Yswiriant Atebolrwydd Cyhoeddus cyfredol a dilys. Cliciwch yma i gysylltu â'ch swyddfa Gwasanaethau Yswiriant FUW leol i sicrhau bod yr yswiriant cywir gyda chi.

Gwasanaeth Paru Sgiliau Lantra

Mae Gwasanaeth Paru Sgiliau Lantra yn cysylltu busnesau gyda darpar weithwyr. Cliciwch yma i weld y Gwasanaeth Paru Sgiliau ar gyfer Busnesau.

Cliciwch yma i weld y cwestiynau cyffredin ynglŷn â’r gwasanaeth.

Menter Mon a Conwy Cynhaliol

Mae gan raglen Menter Mon yn Ynys Môn a Gwynedd linell gymorth bwrpasol ar gyfer y rhai sydd angen cefnogaeth ymarferol ar y fferm yn ystod Covid-19. Dylai aelodau sydd am ddefnyddio’r gwasanaeth hwn ffonio 07739 948883 neu e-bostio This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

Bydd y rhaglen yn cysylltu â gwirfoddolwr sydd wedi cofrestru ar ei gronfa ddata. Bydd y gwirfoddolwr yn cysylltu â chi i gael mwy o wybodaeth ac arweiniad ar yr hyn sydd angen ei wneud. Fel rhan o'r rhaglen, gofynnwch am y gwaith mwyaf sylfaenol a phwysig YN UNIG gael ei wneud.

Mae’r gwasanaeth yma ar gael yng Nghonwy hefyd drwy - Conwy Cynhaliol. Am ragor o wybodaeth cysylltwch â Rhys Evans 01492 576671/07733 013 328 neu This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

Gwybodaeth bwysig i’n haelodau a chwsmeriaid

Ar hyn o bryd mae'r holl staff yn gweithio o bell, sy'n golygu bod ein tîm yn parhau gyda'r union un gwasanaeth ond, yn hytrach dros y ffôn/e-bost/skype neu ddulliau eraill o gyfathrebu o bell.

Dylai aelodau a chwsmeriaid barhau i gysylltu gyda ni yn yr un modd ag arfer, gellir cysylltu â’r staff trwy ddefnyddio’r rhifau ffôn arferol.  

Byddwn yn sicrhau bod safon ein gwasanaethau yn parhau. Caiff apwyntiadau SAF/IACS barhau fel yr arfer ond fe cant eu gwneud dros y ffôn. 

Linciau pwysig ynglŷn â'r Coronafeirws:

• Mae Hwb TB wedi paratoi rhestr o gwestiynnau a ofynnir yn aml parthed sut caiff prosesau TB eu heffeihtio gan y feirws: https://tbhub.co.uk/statutory-tb-testing-of-cattle-in-gb-during-the-covid-19-pandemic/
• Tractor Coch (Red Tractor) dwieddariad yma: https://assurance.redtractor.org.uk/contentfiles/Farmers-7085.pdf?_=637206600290507095
• Cymdeithas Arwerthwyr Da-byw - 25/03/2020: https://www.laa.co.uk/news/3989/coronavirus-covid-19-guidance-to-members-and-farmers/
• Busnes Cymru (sy’n cynnwys gwybdooaeth am gefnogaeth i fusnesau oherwydd y Coronafeirws): https://businesswales.gov.wales/cy/cyngor-coronafeirws
• Cynllun benthyg Coronafeirws oherwydd ymyriad i fusnes ar gael trwy fenthycwyr sy'n cymryd rhan: https://www.british-business-bank.co.uk/ourpartners/coronavirus-business-interruption-loan-scheme-cbils/ 
• Canllawiau Cymdeithas Genedlaethol y Contractwyr Amaethyddol (NAAC) ar Coronafeirws: https://www.naac.co.uk/coronavirus-guidance-issued-to-contractors/
• Gwasanaethau Cofnodi Llaeth Cenedlaethol 24/03/2020: https://www.nmr.co.uk/about-us/coronavirus
• Ymchwil y Senedd: https://seneddymchwil.blog/2020/03/17/coronafeirws-cefnogaeth-etholaethol/
• Cyngor Cymdeithas Milfeddygon Prydain i ffermwyr a milfeddygon ynghylch rhyngweithiadau diogel: https://www.bva.co.uk/coronavirus/coronavirus-advice-for-farm-vets-farmers-and-livestock-keepers/

Mae Gwasanaethau Yswiriant FUW Ltd (FUWIS) wedi penodi Guto Bebb fel ei Reolwr Gyfarwyddwr newydd.

Mae’r amser yna o’r flwyddyn wedi cyrraedd unwaith eto wrth i ni ddechrau meddwl am y Ffurflenni Cais Sengl (SAF). Mae ffenestr y cais yn agor ddydd Llun 2 Mawrth ac mae Undeb Amaethwyr Cymru (FUW) yn atgoffa ei aelodau bod staff y sir yma i helpu ac yn barod i gymryd y straen wrth lenwi'r ffurflen.

Mae'r FUW yn darparu'r gwasanaeth hwn yn arbennig ar gyfer aelodau taledig fel rhan o'u pecyn aelodaeth, sydd wedi bod yn amhrisiadwy i filoedd o aelodau dros y blynyddoedd - gan arbed amser a phenbleth gwaith papur.

Mae’r newyddion bod un o archfarchnadoedd mwyaf Prydain, Aldi, wedi ymrwymo i stocio ystod newydd sbon o gynhyrchion Cig Eidion Cymru PGI ar draws dros 50 o siopau, yn cael ei ddisgrifio fel hwb mawr i'r diwydiant.

Wrth siarad ar ôl i’r cyhoeddiad swyddogol gael ei wneud yng Nghaerdydd (dydd Llun, 10 Chwefror) dywedodd dirprwy lywydd Undeb Amaethwyr Cymru, Ian Rickman: “Mae hwn yn gam i’r cyfeiriad cywir ac i’w groesawu. O ystyried yr ansicrwydd y mae ein ffermwyr yn ei wynebu ynghylch cytundebau masnach yn y dyfodol, mae cefnogi cyflenwyr lleol yn allweddol i sicrhau bod gennym ffermydd teuluol ffyniannus a chynaliadwy yma yng Nghymru.

Mae Undeb Amaethwyr Cymru (FUW) yn galaru am Aelod Oes yr Undeb, Evan R Thomas, o Gaerfyrddin, sydd wedi’i ddisgrifio fel un o’r rhai mwyaf dawnus a deallus ers ffurfio’r FUW.

Wrth ymateb i’r newyddion dywedodd Llywydd FUW, Glyn Roberts: “Mae’r FUW wedi colli un o hoelion wyth ffermio.

“Rwy’n ystyried Mr Thomas, neu Evan R fel roedd pawb yn ei adnabod, fel yr aelod mwyaf dawnus, galluog a deallus ers ffurfio’r FUW yn ystod 1955. Roedd yn ddyn eithriadol a rhyfeddol. Yn llythrennol, rhoddodd ei fywyd i'r FUW ac i amaethyddiaeth yng Nghymru. Mae ei gyfraniad wedi bod yn eithriadol ac mi wasanaethodd ar nifer fawr iawn o bwyllgorau.”

Mae gan ffermio stori wych i’w hadrodd ac mae’n rhaid manteisio ar y dyfodol yn gadarnhaol, dyna oedd y neges allweddol yng nghyfarfod cyffredinol blynyddol cangen Sir Meirionnydd o Undeb Amaethwyr Cymru (FUW) yn ddiweddar.

Roedd y digwyddiad, a gynhaliwyd yn Neuadd y Parc, ger y Bala ar ddydd Gwener Ionawr 31, yn canolbwyntio ar 'Cig Coch - yr 20 mlynedd nesaf' ac ar ôl diweddariad ar weithgaredd y sir dros y flwyddyn ddiwethaf, clywodd y gynulleidfa gan Dewi Williams o ladd-dy Cig Eryri yn Ffestiniog; Gwyn Howells - Hybu Cig Cymru; Wyn Williams - Dunbia; a Rhys Davies – Farmers Marts.