Mae Undeb Amaethwyr Cymru yn galw am roi mwy o bwyslais ar effeithiau economaidd achosion TB mewn gwartheg yn dilyn y cyhoeddiad gan y Gweinidog dros yr Amgylchedd, Ynni a Materion Gwledig, Lesley Griffiths, y byddai adolygiad o'r system iawndal yng Nghymru.

“Hyd yma, mae trafodaethau a rhaglenni ar reoli'r clefyd yng Nghymru wedi canolbwyntio bron yn gyfan gwbl ar faterion iechyd anifeiliaid,” meddai Dr Hazel Wright, uwch swyddog polisi Undeb Amaethwyr Cymru. “Credwn y dylid rhoi mwy o bwyslais ar y materion economaidd sy'n gysylltiedig â TB mewn gwartheg.”

Bydd arweinydd ffermwyr Cymru, Glyn Roberts, yn cael ei anrhydeddu gan Orsedd y Beirdd yn yr Eisteddfod Genedlaethol eleni. Bydd Llywydd Undeb Amaethwyr Cymru yn cael ei gydnabod ochr yn ochr â chewri’r byd rygbi Jonathan Davies a Ken Owens, y digrifwr o Ynys Môn, Tudur Owen a’r delynores o Geredigion, Catrin Finch.

“Mae hwn yn anrhydedd mawr, nid yn unig i fi, ond hefyd yn gydnabyddiaeth o bwysigrwydd amaethyddiaeth i Gymru,” dywedodd Glyn. “Ffermio yw asgwrn cefn Cymru wledig ffyniannus a'r cymunedau sy'n byw ynddi”.

gan Angharad Evans, Golygydd y Gymraeg, Y Tir

10 diwrnod!  Mae’n Fawrth 19 a ninnau 10 diwrnod i ffwrdd o’r diwrnod mawr hanesyddol, Mawrth 29 2019 – diwrnod ‘gadael’ yr UE.  Pwy a ŵyr beth fydd wedi digwydd erbyn i chi ddarllen hwn!  Beth bynnag fo’ch barn am y sefyllfa wleidyddol bresennol, mae’n dda gweld bod y genhedlaeth nesaf yn awchu i fod yn rhan o’r cnwd newydd o wleidyddion, a hynny diolch i Senedd Ieuenctid Cymru.

Mae Senedd Ieuenctid Cymru yn gorff etholedig o bobl ifanc rhwng 11 a 18 oed. Safodd dros 460 o ymgeiswyr i gael eu hethol, ac fe'u dewiswyd gan eu cyfoedion mewn etholiad ar-lein. O'r 60 aelod a etholwyd, mae 40 yn cynrychioli etholaethau Cymru. Cafodd 20 o ymgeiswyr eraill eu hethol gan sefydliadau partner i adlewyrchu cyfansoddiad Cymru a sicrhau y caiff grwpiau amrywiol o bobl ifanc eu cynrychioli.

Mae Llywodraeth y DU am gynyddu darpariaeth ffonau symudol ledled Cymru ond mae yna sgil-effeithiau cudd i ffermwyr. Mae'r Cod Cyfathrebiadau Electronig diwygiedig yn golygu bod gweithredwyr Telecom wedi gallu lleihau’r rhent sy’n cael ei dal i’r rhai hynny sydd â mastiau ar eu tir.

Mae arweinwyr ffermio wedi croesawu Bil y Senedd neithiwr a fydd, os caiff ei gymeradwyo gan yr Arglwyddi, yn ymgorffori yn y gyfraith bod yn rhaid i'r DU ofyn i arweinwyr yr UE am estyniad hir os yw Theresa May yn methu â sicrhau bod ei chytundeb yn mynd drwy'r senedd erbyn Ebrill 12 - gan ddiddymu Brexit heb gytundeb.

Mae ysgrifennu’r golofn hon yn gwneud i rywun sylweddoli pa mor gyflym mae mis yn mynd! Yn wahanol i’r arfer, mae yna dipyn o grafu pen wedi bod cyn penderfynu testun y golofn tro yma.

Ond, mi gefais syniad bach ar ôl bod yn rhan o Gynhadledd Fusnes yr Undeb mis diwethaf.  Fel staff, ein gweledigaeth yw “Yr Undeb: Unedig – fel Un” sy’n arwain yn y pen draw at weledigaeth yr Undeb sef “Creu Ffermydd Teuluol Ffyniannus a Chynaliadwy yng Nghymru.  Y fferm deuluol sydd wrth wraidd yr FUW ac sy’n rhan mor bwysig ac allweddol o’n cymunedau ehangach.

Felly, roedd testun Cornel Clecs mis yma reit o dan fy nhrwyn – y fferm deuluol!  Y diffiniad swyddogol o fferm deuluol yw: “Fferm sy'n eiddo ac yn cael ei weithredu gan deulu, yn enwedig un sydd wedi cael ei drosglwyddo o un genhedlaeth i'r llall”.