Wrth ymateb i ymgynghoriad diweddaraf Ffermio Cynaliadwy Llywodraeth Cymru, mae Undeb Amaethwyr Cymru (FUW) wedi cefnogi nifer o newidiadau technegol arfaethedig i'r Cynllun Taliad Sylfaenol (BPS) - ond yn bendant bod cynlluniau i symud egwyddorion ac amcanion Datblygu Gwledig i ffwrdd o gefnogi ffermio, economïau gwledig a swyddi yn anghywir.

Nododd yr ymgynghoriad Ffermio Cynaliadwy a’n Tir: Symleiddio Cymorth Amaethyddol un ar ddeg o gynigion technegol yn ymwneud â’r Taliad Sylfaenol, y disgwylir i barhau am nifer o flynyddoedd tra bydd ‘Cynllun Ffermio Cynaliadwy’ newydd yn cael ei ddatblygu.

Fodd bynnag, cynigiodd ail ran o'r ymgynghoriad newidiadau radical i egwyddorion, cenhadaeth, amcanion a blaenoriaethau'r Rhaglen Datblygu Gwledig (RDP).

Mae Undeb Amaethwyr Cymru (FUW) wedi ymateb gyda dicter a siom bod Tŷ’r Cyffredin wedi gwrthod ymgorffori mesurau yn y gyfraith a fyddai’n amddiffyn defnyddwyr a chynhyrchwyr rhag mewnforion bwyd is-safonol.

Pleidleisiodd ASau o 332 pleidlais i 279 - gyda mwyafrif o 53 - i wrthod diwygiad i’r Bil Amaethyddol a fyddai wedi sicrhau y byddai’n rhaid i fwyd o dan unrhyw gytundeb fasnach yn y dyfodol fodloni rheolau lles anifeiliaid a diogelwch bwyd y DU.

Dywedodd Llywydd FUW, Glyn Roberts: “Mae’r Llywodraeth hon wedi aberthu ein diwydiant, gan roi rhwydd hynt i fwyd o ansawdd is ddod i'r wlad hon, yn hytrach na glynu at eu hymrwymiadau maniffesto.

Mae cangen Meirionnydd o Undeb Amaethwyr Cymru (FUW) yn cadw’r sylw ar faterion llifogydd lleol ac wedi mynd â’r Aelod Seneddol lleol Liz Saville-Roberts ar daith o amgylch y mannau sydd angen sylw ar frys gan yr awdurdodau sydd â chyfrifoldeb a Chyfoeth Naturiol Cymru.

Wrth ymweld â sawl ardal yng Ngogledd Meirionnydd, bu swyddogion yn trafod gwaith sydd angen ei wneud ar frys o fewn yr ardaloedd draenio mewnol, ac yn enwedig Afon Gaseg ac Afon Croesor yn Llanfrothen, Afon Dwyryd ym Maentwrog, ac Afon Glyn ger Talsarnau.

Mae Llywydd Undeb Amaethwyr Cymru (FUW) Glyn Roberts yn disgwyl ymateb blin iawn mewn cyfarfod o bwyllgorau da byw a ffermio mynydd FUW i gynnig gan y Gymdeithas Cig Eidion Genedlaethol (NBA) y dylid cyfyngu'r diffiniad o wartheg wedi'u pesgi i rai o dan 28 mis oed, ac y dylid cyflwyno “treth garbon” ar anifeiliaid sy'n cael eu lladd uwchlaw'r oedran hwnnw.

Dywedodd Mr Roberts, sy’n rhedeg fferm bîff a defaid gyda’i ferch Beca yn Ysbyty Ifan, Gogledd Cymru: “Rydyn ni wedi derbyn llawer o alwadau gan aelodau blin ers i’r NBA gyhoeddi’r cynigion yma.

Mae Undeb Amaethwyr Cymru (FUW) yn cynnal Cynhadledd Iechyd Meddwl Cymru Gyfan ar drothwy Diwrnod Iechyd Meddwl y Byd i daflu goleuni ar gyd-destun ehangach iechyd meddwl gwael mewn cymunedau gwledig.

Yn cael ei gynnal ar-lein trwy Zoom, dydd Gwener 9 Hydref, bydd y gynhadledd yn clywed gan banel o siaradwyr gwych. Bydd sesiwn y bore yn archwilio cyd-destun ehangach iechyd meddwl gwael mewn cymunedau gwledig a pha gamau y mae'n rhaid i'r Llywodraeth, y rhai sy'n gwneud penderfyniadau a llunwyr polisi eu cymryd i fynd i'r afael â'r sefyllfa, yn enwedig gan fod Covid-19 wedi rhoi pwysau pellach nid yn unig ar iechyd meddwl pobl ond eu cyllid hefyd.

Mae Undeb Amaethwyr Cymru (FUW) wedi croesawu cefnogaeth Tŷ’r Arglwyddi i welliant a gyflwynwyd gan yr Arglwydd Grantchester, Llafur, a fyddai’n gorfodi’r holl fwyd a fewnforir fel rhan o gytundebau masnach i gyd-fynd â safonau’r DU.

Dywedodd Llywydd FUW, Glyn Roberts: “Mae miliynau o aelodau’r cyhoedd wedi cefnogi ymgyrchoedd, gan gynnwys ein rhai ni, i sicrhau bod bwyd sy’n cael ei fewnforio i’r DU yn cael ei gynhyrchu yn unol â’r safonau amgylcheddol, iechyd a lles anifeiliaid sy’n ofynnol yn ôl y gyfraith gan ein ffermwyr ni.

"Rydyn ni felly'n croesawu cefnogaeth yr Arglwyddi i'r egwyddor hon, na ddylai fod yn destun dadl."

Dywedodd Mr Roberts fod y pandemig coronafirws wedi datgelu pa mor fregus ydym ni i newidiadau cyflym mewn newidiadau cyflenwad byd-eang ac wedi dod i'r amlwg sut mae'n rhaid i ni gydbwyso cyflenwadau bwyd domestig a mewnforio yn iawn.

“Mae’r Arglwyddi wedi adlewyrchu barn glir y bobl ar bwnc sydd wedi uno ffermwyr, amgylcheddwyr ac ymgyrchwyr hawliau anifeiliaid, a rhaid i ASau gynnal y gwelliannau a wnaed gan Dŷ’r Arglwyddi neu gyflwyno gwelliannau cyfartal.”

Mae FUW wedi cefnogi a lobïo dros welliant o’r fath ers i’r Bil gael ei gyhoeddi yn gynharach eleni, ac mae wedi rhoi tystiolaeth lafar ac ysgrifenedig i’r Senedd yn cefnogi’r farn hon ers cyhoeddi’r Bil.