gan Angharad Evans, Swyddog Cyfathrebu’r Iaith Gymraeg

“Mae wedi bod fel ffair yma!” Sawl gwaith mae’r frawddeg fach yna’n cael ei chlywed?! Mae bywyd pob un ohonom yn brysur, ac mae’n rhaid diolch am hynny. Ond weithiau mae angen cymryd munud neu ddwy i feddwl am ein hunain a gofalu am ein hiechyd meddwl.  

Mae Nerth Dy Ben, yn blatfform newydd, i wneud yr union hynny, rhoi cyfle i sgwrsio, i rannu profiadau, ac yn fwy pwysig na dim, cefnogi’n gilydd. Dyma Alaw Owen o Nerth Dy Ben i egluro mwy: “Nôl ym mis Chwefror sefydlwyd Nerth Dy Ben gyda’r bwriad o roi llwyfan i unigolion rannu eu syniadaeth am gryfder meddwl, yn y Gymraeg, ac i sgwrsio am brofiadau ac ymdrechion o gynnal a chadw nerth meddyliol, wrth fyw a gweithio yng nghefn gwlad Cymru.

“I rai pobl, efallai eu bod yn cymryd cryfder meddwl yn gwbl ganiataol, ond i eraill maent yn ffeindio hi’n anoddach i roi sylw i’r cryfderau, yn hytrach na’r gwendidau. Anaml iawn fyddwn ni’n eistedd i lawr ar ddiwedd diwrnod neu wythnos brysur ac yn cydnabod yr hyn yr ydan ni wedi llwyddo i’w gyflawni ar y rhestr ‘to do’ ynde? A faint ohonom sy’n gwneud y gwrthwyneb a chanolbwyntio ar y pethau sydd eto i’w gwneud, a hyd yn oed yn ychwanegu at y rhestr yn hytrach na dathlu’r hyn sydd eisoes wedi ei gyflawni?

Mae Euros Jones, ein Swyddog Cynlluniau Amaeth-Amgylchedd yn gadael UAC y mis hwn, ond ni fydd hyn yn cael unrhyw effaith o gwbl ar yr holl wasanaethau Glastir sydd gan UAC i'w chynnig.  Dros y flwyddyn ddiwethaf mae Heledd Williams wedi bod yn cynorthwyo Euros ym mhob agwedd o’r gwasanaeth yr ydym ni fel Undeb yn ei ddarparu i'n haelodau.

Ar ôl ennill gradd mewn Amaethyddiaeth gyda Rheoli Busnes Fferm ym Mhrifysgol Harper Adams, cwrs a oedd yn ymdrin â phynciau fel Rheolaeth Cefn Gwlad a Thir, Gwyddor yr Amgylchedd, Cyfraith Busnes Fferm a Datblygu Busnes Amaethyddol, mae Heledd yn fwy na chymwys i gymryd yr awenau a pharhau i ddatblygu gwasanaethau Cynlluniau Amaeth-Amgylchedd yr Undeb.

Bydd y gwasanaethau hyn yn cynnwys yr holl weithgareddau a chyfleoedd sy'n gysylltiedig â Chynlluniau Glastir Llywodraeth Cymru. Ffoniwch eich Swyddfa Sir leol er mwyn cysylltu â Heledd.  Manteisiwn ar y cyfle hwn i ddiolch i Euros am ei holl waith ac yn dymuno'n dda iddo yn y dyfodol yn dilyn ei lwyddiant yn sicrhau tenantiaeth fferm yr Ymddiriedolaeth Genedlaethol yng Nghwm Eidda.

gan Dr. Hannah Pitt a Rhiannon Craft (Cynorthwyydd Ymchwil)

Ydych chi erioed wedi ystyried cyflwyno cynnyrch bwyd sy'n seiliedig ar blanhigion i'ch fferm?

Mae newidiadau i gymorthdaliadau, masnach ryngwladol, dewisiadau defnyddwyr a'r hinsawdd yn creu heriau a chyfleoedd i ffermwyr.

Rydym am wybod pryderon a diddordebau ffermwyr o ran y cyfleoedd i arallgyfeirio cynhyrchiant a bodloni’r galw am fwy o fwyd sy’n seiliedig ar blanhigion yn y DU. Pwy allai gynhyrchu grawnfwydydd, codlysiau, ffrwythau, llysiau neu gnau? Pa gymorth y byddai ei angen ar ffermwyr i gymryd y cam hwn?

gan Angharad Evans, Swyddog Cyfathrebu’r Iaith Gymraeg

Wrth ysgrifennu Cornel Clecs mis yma, mae’n bwysig nodi’r dyddiad, sef dydd Mercher 22 o Fedi 2021 - sydd wrth gwrs yn nodi dechrau tymor yr Hydref yn swyddogol - Cyhydnos yr Hydref. Mae’n dymor pwysig iawn yn y calendr ffermio hefyd - yr adeg bydd ffermwyr ar draws y wlad yn dechrau paratoi tuag at y gwanwyn, ac yn meddwl am y tymor hyrdda. 

Mae wedi bod yn gyfnod prysur iawn i’r arwerthiannau wyn benyw, defaid magu a hyrddod ers sawl wythnos bellach, gydag arwerthiannau dyddiol yn digwydd ymhob cornel o’r wlad ac ymhellach.

Ar y cyfan mae’r prisiau wedi bod yn garedig iawn i’r gwerthwyr (nid cymaint i brynwyr!) drwy’r haf, ac nid yw’r arwerthiannau defaid yn wahanol. Cafodd un teulu o Geredigion sy’n aelodau o’r Undeb, ddiwrnod bythgofiadwy yn Arwerthiant Cenedlaethol Defaid Texels ar ddiwedd mis Awst. Gwerthwyd Caron Dynamite, hwrdd blwydd o eiddo teulu Williams o Gilcennin, Ceredigion am bris anhygoel o £32,000 gini a thorrwyd record McCartneys Livestock Auction yng Nghaerwrangon. Dyma Gwilym Williams, perchennog Dynamite i egluro mwy o hanes y gamp:

“Dechreuodd diadell Caron ym 1988 ar ôl prynu defaid yn Llanelwedd,” eglura Gwilym. “Fy Mam a’n Nhad, sef Gerallt ac Eileen Williams, Llys Y Wawr, Penuwch, ger Tregaron, oedd wedi dechrau Caron. Ers prynu’r defaid cyntaf yn Llanelwedd, penderfynodd y teulu gystadlu mewn sioeau amaethyddol lleol yng Ngheredigion a Sir Gaerfyrddin.